Met deze blog geef ik je graag 5 tips als je beter wil worden in tekenen. Tekenen is een hele fijne hobby waar je ook je beroep van kunt maken. In de loop van de jaren heb ik een aantal handige trucs ontwikkelt waardoor ik niet alleen sneller, maar ook beter ben gaan tekenen. En deze deel ik nu graag met jou.
Hoe het voor mij begon
Heerlijk cliché, maar tekenen doe ik al sinds dat ik een potlood kan vasthouden. Ik tekende hele boekwerken vol met mijn eigen verhalen of maakte tekeningen voor mijn klasgenootjes. Toen ik een jaar of twaalf was, kocht ik mijn allereerste Leren-tekenen-boek.
Er ging toen een wereld voor mij open: Ik hoefde het wiel niet opnieuw uit te vinden, want iemand had het al voor mij gedaan. Er stonden boordevol handige tips en trucs in die ik kon toepassen in mijn eigen tekeningen. Hierdoor begon ik al vrij snel te snappen hoe anatomie in elkaar zat en hoe je stoffen kon tekenen. Het boek heb ik overal mee naar toe gesleept en het viel op het einde zowat uit elkaar.
Wat dit boek mij aan vreugde heeft gegeven, dat wil ik jullie ook geven. Door middel van deze tips hoop ik jou ook een zetje in de goede richting te geven.
Tip 1 ‘Koop een schetsboek’
Voordat ik naar de kunstacademie ging had ik geen schetsboek, laat staan dat ik wist wat het was. Ik maakte schetsen omdat het nodig was voor de opdracht die de docent mij gaf (lees: ik maakte ze dus achteraf). Toen ik op de academie mijn ´starterspakket´ kreeg, zat daarin ook een schetsboek. Ik durfde in het begin er niet goed in te tekenen, bang dat ik het schetsboek zou verpesten door er een tekening in te maken die niet mooi was. In het begin plakte ik dan de schetsen die ik op A4 blaadjes had getekend erin, want deze schetsen vond ik wel mooi. Tot ik op een gegeven moment geen losse blaadjes had en wel in het boek moest tekenen.
Sinds ik ben begonnen met tekenen in schetsboeken wil ik eigenlijk niet meer anders. Mijn schetsboek neem ik overal mee naartoe. Het is fijn tijdverdrijf als je zit te wachten op de bus, als je een treinrit maakt of wanneer je ’s avonds op de bank een serie zit te kijken. Ik vind het bijvoorbeeld leuk om te tekenen wat ik op tv zie. Daarnaast kun je het boek meenemen als je naar een dierentuin gaat en op locatie kan tekenen. Het is zelfs een win-win situatie: Doordat je de dieren tekent, kijk je er ook aandachtiger naar.
Mijn schetsboek gebruik ik daarnaast ook als plakboek of een moodboard. Ik plak er artikelen, foto’s en inspiratie afbeeldingen in. Als ik een keer om een idee verlegen zit, kan ik daar naar terug bladeren en vaak plopt er vanzelf een idee op. Of ik schrijf er notities in, zodat ik deze later terug kan vinden op het internet.
Een schetsboek is trouwens ook handig omdat je je proces terug kunt kijken. Je ziet hoe je langzamerhand je eigen handschrift ontwikkelt, maar ook waar je interesses liggen. Ik heb op dit moment zo’n 30 schetsboeken waarin 12 jaar aan tekeningen staan. Af en toe pak ik ze er weer eens bij om te zien wat mij de afgelopen jaren heeft bezig gehouden. Je schetsboeken kunnen dus ook dienst gaan doen als naslag werk. Ik teken veel naar waarneming, waardoor ik nu een soort ‘database’ heb ontwikkelt met mijn eigen tekeningen van dieren en mensen in verschillende houdingen. En deze schetsen gebruik ik weer voor een nieuwe illustratie. Super handig!
Schetsboeken kun je heel voordelig kopen bij bijvoorbeeld de Action of bij BoekenVoordeel. Zelf gebruik ik op dit moment de schetsboeken van de lijn Art Creation van Talens. Deze komen in veel verschillende maten en kleurtjes, dus er is altijd wel eentje die bij je past.
Tip 2 'Maak fouten’
Zoals je kon lezen bij tip 1, was ik in het begin bang om in mijn schetsboek te tekenen. Stel dat je een schets maakt die niet mooi is, wat dan?
Dit is een tip die ik zelf op een gegeven moment ben ga toepassen in mijn eigen schetsboeken. Als je een schets of tekening “verpest” ga je kijken waar het mis gaat. Kijk goed naar je tekening en probeer voor jezelf aan te wijzen waar je ziet dat het niet helemaal lekker loopt. Of schrijf de notities naast de schets en wijs met pijltjes aan waar de fout precies zit. Ik noem dit voor de grap ook wel je eigen tekeningen “ontleden”.
Wat je kan doen, nadat je je tekening ontleed hebt, is de tekening opnieuw proberen te maken. Probeer de fouten te verbeteren die je de vorige keer hebt gemaakt. Je zult zien dat de tweede tekening al een stuk beter gaat. Is deze ook nog niet goed? Ga dan voor een derde keer of een vierde of vijfde keer. Blijven oefenen is het keyword hier. En accepteer van jezelf dat het soms gewoon even niet lukt. Je kan niet elke dag een kunstwerk maken.
Door veel te tekenen, wordt het ook als maar minder belangrijk dat elke tekening “goed moet lukken”. Gun jezelf de tijd en ruimte om je te ontwikkelen. Niets is zo belangrijk als fouten maken, want je leert er namelijk veel van! Brand jezelf ook niet af wanneer een tekening niet wil lukken. Leg het aan de kant, kijk er even een tijdje niet naar om en pak het er op een gegeven moment weer bij. Door er afstand van te nemen krijg je niet het probleem dat je je er kapot op staart. Door met een frisse blik naar een tekening te kijken zul je vanzelf al zien wat er beter kan.
Tip 3 ‘Weg met die gum’
De sluwe tool om je fouten te verbergen. Fouten maken is niet erg, maar wel als je ze constant probeert te verdoezelen. Met een gum poets je je proces weg, maar ook wordt je papier als maar dunner en dunner. En uiteindelijk zul je door je papier heen gummen. Je wilt niet weten hoeveel gummen ik heb versleten en hoe bang ik was dat een tekening zou mislukken. Ik bleef maar poetsen en poetsen, terwijl de tekening zelf er vaak niet beter op werd.
Het beste is om opnieuw te proberen, zoals ik in tip 2 al meldde. Wat je ook kan doen om de verleiding van de gum te weerstaan, is deze op te bergen of helemaal aan de andere kant van de kamer te leggen.
Maakt het je niet uit met welk materiaal je tekent, dan kun je er ook voor kiezen om een balpen of pen te gebruiken voor je tekening. Je kan deze lijnen niet uitgummen. En daarmee oefen je gelijk ook een hele vaste hand. Je gaat meer nadenken over een lijn die je zet.
Tegenwoordig gebruik ik een gum enkel om schets lijnen die onder de originele tekening zitten, weg te gummen. Of een heel klein stipje die er niet hoort. Gebruik een gum met mate.
Tip 4 ‘Oefen dagelijks’
‘Jemig, wat kun jij goed tekenen! Kon ik dat maar.’ Als ik ze vertel dat ik elke dag teken, dan zijn ze vaak een beetje verbaasd. Ik vergelijk het daarom ook altijd met wat een topsporter doet. Deze moet ook elke dag trainen om zo goed te worden als dat hij nu is. En zo is dat met tekenen ook. Door veel te doen, word je ook beter. Een ander voorbeeld: Ik ben een ramp in de keuken, dus als ik pannenkoeken ging bakken ging het vaak mis. Ik liet ze aanbrandden of probeerde ze om te keren, terwijl ze nog rauw waren. Of ik gooide op het verkeerde moment de extra ingrediënten erbij. Maar door vaak pannenkoeken te bakken, recepten te lezen en te leren, ging het langzamerhand de goede kant op. Nu kan ik super lekkere pannenkoeken bakken, maar daarvoor heb ik wel moeten oefenen.
Goed tekenen, dat kan je niet zomaar. Er zullen mensen zijn die aanleg hebben om goed te kunnen tekenen en er zijn mensen die er heel hard voor moeten oefenen om goed te kunnen tekenen. Ergens heel goed in kunnen zijn, is een combinatie van aanleg (talent) en toewijding om als maar beter te willen worden in hetgeen wat je doet. Door elke dag te trainen of te oefenen, wordt je steeds een stukje beter.
Nu zal je denken: ‘Ja, maar wat moet ik nou elke dag tekenen? Op een gegeven moment is je inspiratie toch op?’ Ja dat klopt. Maar er is zoveel in de wereld wat je kan tekenen. Heb je echt geen idee, ga dan je hand tekenen. Of je boodschappenlijstje. Het fruit in de fruitschaal. Je kat, je hond, je hamster, je cavia, je kippen, de auto van de buurman.
En hoe lang moet je oefenen? Ga niet gelijk proberen uren achter elkaar te tekenen. Dat kost je veel energie en vraagt veel van je concentratievermogen. Probeer met kleine stappen: vijf minuten, tien minuten. Al gauw zal je merken dat je langer blijft tekenen en het ook je aandacht langer vasthoudt. Net als dat je met sport een conditie opbouwt, zo bouw je met tekenen je concentratie op.
Tip 5 ‘Volg tekenlessen’
Dit klinkt misschien als een open deur, maar het is echt zo. Je kan alles zelf wel willen uitzoeken en proberen, maar soms is het fijn als je iemand hebt die over je schouder meekijkt en misschien een probleem eerder ziet dan jij dat zelf doet. Tekenlessen nemen is een goede stap. Je hebt dan een docent die, naast dat hij uitleg geeft in materialen en technieken, je ook kan helpen een stap verder te zetten in de goede richting.
Tekenlessen volgen is trouwens ook een goede stok achter de deur. Vooral wanneer dit in cursusverband is en je elke week verwacht wordt in de les. Daardoor blijft je leercurve ook gestaag omhoog gaan. Wat ik vaak tegen mijn eigen cursisten zeg als ze nog beter willen worden in tekenen, is dat ze ook buiten de les om zullen blijven oefenen. Tekenles alleen is geen wondermiddel, je moet er wel wat voor doen.
Wat ik zelf ook fijn vind aan tekenlessen, is dat je in gesprek komt met andere mensen met eenzelfde passie. Iedereen heeft weer zijn eigen manier van tekenen en zijn eigen handschrift. Dat kan juist ook heel inspirerend werken en je kan tips met elkaar uitwisselen. Daarnaast houd je, als je ervoor openstaat, ook vaak nog weer contacten aan zo’n cursus over. Zo kun je elkaar, zelfs na het afronden van een cursus, blijven motiveren om door te gaan met tekenen.
Liever niet met allemaal klasgenoten zitten, maar wel het gevoel hebben van een tekenles? Dan kun je altijd op YouTube verschillende tutorials volgen. Veel kunstenaars, tekenaars, illustrators en vormgevers delen daar hun eigen tips om te tekenen en hoe zij bijvoorbeeld een tekening opbouwen. Daarnaast bestaan er platformen zoals Skillshare en Domestika die cursussen online aanbieden. En misschien geeft een illustrator of kunstenaar die je volgt op Instagram een keer een online les.
Doe vooral wat bij jouw past. Ik zelf volg ook altijd nog workshops en cursussen, omdat ik het ontzettend leuk vind om te leren. En daarnaast ben ik dan in contact met andere cursisten en docenten, waardoor ik weer nieuwe contacten op doe. Je bent nooit te oud om te leren of te beginnen met een nieuwe cursus.
Wat ik ook kan aanraden is af en toe een cursus te doen, wat misschien wel artistiek is, maar misschien niets met tekenen te maken heeft. Bijvoorbeeld een cursus keramiek of een cursus sierraden maken. Doordat je op een andere manier creatief bezig bent, voedt dat ook weer je creativiteit voor je tekeningen. Je raakt geïnspireerd op een andere manier en soms kun je de twee activiteiten weer koppelen aan elkaar. Wat dacht je van je eigen tekeningen op je keramiek vaas?
Met deze 5 tips om beter te worden in tekenen hoop ik je een eindje op weg geholpen te hebben. Mochten jullie nog vragen hebben of misschien zelf nog een aanvulling met tips, laat het mij weten in de reacties onder deze blog.
Reactie plaatsen
Reacties